drewniana rzezba

drewniana rzezba

czwartek, 28 września 2017

Lojalnie uprzedzam.....

....będzie nudno.
Bo kogo dziś obchodzą obeliski? Nawet te  ze starożytnego Egiptu?
No ale jak tak chwilę się zastanowić, to obeliski, o których chcę napisać są
naprawdę bardzo, bardzo stare i aż dziw bierze, że do dziś jeszcze stoją.
Egipcjanie wierzyli, że monumentalne kolumny, zwane obeliskami stają się
po ich wzniesieniu siedzibą boga Słońca, Ra.
Dla Egipcjan Ra był najważniejszym bogiem, który sam siebie stworzył,
wynurzając się z praoceanu Nun.
Piękna  legenda  głosiła, że w dniu stworzenia świata z czubka wysokiego
kamiennego słupa wyfrunął ptak, w którego została  zamieniona dusza Słońca.
Na jej cześć ułożono hymn, Litanię Słoneczną i wiele innych pieśni.
Ich teksty można jeszcze dziś odnalezć na ścianach na które padały promienie
wschodzącego i zachodzącego Słońca.
Głównym ośrodkiem kultu Ra było Miasto  Słupów, które otrzymało grecką
nazwę Heliopolis, czyli Miasto Słońca.
To tutaj , w połowie III tysiąclecia p.n.e. wzniesiono pierwszy święty kamień
Benben, ułożony z głazów w stożek. Wg naukowców był to prototyp pózniej
wznoszonych kamiennych słupów.
Dla Egipcjan te wysokie słupy będące odwzorowaniem promienia słonecznego
były znakiem niezmiennego porządku i łączyły ziemię z niebem, były też
porównywane z osią świata oraz z Drzewem Życia.
Do czasów współczesnych w  Heliopolis przetrwał tylko jeden granitowy obelisk
z czasów faraona Senusereta I.
Jak niemal wszystkim wiadomo, Egipt był w pewnym sensie "magazynem staroci",
które już w I wieku p.n.e. zaczęto bezpardonowo wywozić.
Najwięcej obelisków trafiło do Rzymu. Pierwszy trafił tu około roku 357 p.n.e
W okresie renesansu  zabytki starożytności były wykorzystywane w architekturze
jako elementy ozdobne, stawiane w miejscach upamiętniających jakieś ważne
wydarzenia lub działalność osób wybitnie zasłużonych.
Po upadku Cesarstwa Rzymskiego część obelisków popadła w zapomnienie, część
uległa całkowitemu zniszczeniu.
Do czasów współczesnych przetrwało  zaledwie 13 tych starożytnych monumentów.

Najbardziej znanym  jest Obelisk Watykański, stojący na Placu Świętego Piotra.
Według zródeł historycznych wiadomo, że  został wykonany w 10 roku nowej ery,
waży 326 ton, ma 25 metrów wysokości i na polecenie cesarza Kaliguli został
przetransportowany do Rzymu.
Na placu Św. Piotra został ustawiony w 1586 roku a do jego montażu zatrudniono
około 1000 osób i 100 koni.
Jako jeden z nielicznych ten obelisk nie jest pokryty hieroglifami, co nieco utrudnia
archeologom prowadzenie badań.
Symbol potęgi  boga Ra jest obecnie znakiem chrześcijańskim i symbolem drogi
człowieka do Boga.


W Londynie też odnajdziemy starożytny, egipski obelisk.
Został wykuty z czerwonego granitu w Heliopolis około 1450 roku p.n.e. w czasach
panowania faraona Tutmosisa III. Wysokość tej kolumny to 21 metrów, waga to
prawie 180 ton i ku radości archeologów cały pokryty jest hieroglifami.
Po obu stronach obelisku znajdują się dwa sfinksy, również rodem z Egiptu.
Obelisk został sprezentowany narodowi angielskiemu przez wicekróla Egiptu
Mehmeta Alego. Prezent niewątpliwie ładny, ale kosztowny, bo cena transportu
przekroczyła 10.000 funtów brytyjskich. Nie obyło się też bez niemiłych przygód,
bo w czasie sztormu w Zatoce Biskajskiej statek z kolumną na pokładzie rozbił się,
zginęło sześciu członków załogi a obelisk został poważnie uszkodzony.
Aby ratować obelisk kapitan zdecydował o zawinięciu do jednego z portów
Hiszpanii,gdzie wykonano niezbędne prace  i obelisk zawitał do Londynu
dopiero w styczniu 1878 roku.
W 2005 roku obelisk  i sfinksy poddano gruntownej renowacji.
Znajdziecie  ten obelisk przy Victoria Embankment, w centralnej części Londynu.


Kolejny egipski zabytek, też prezent od wicekróla Mehmeta Alego  znajduje się
w Paryżu na Placu Zgody. Ten obelisk waży 250 ton, wysokość to ok.23 metry,
wykonany jest z granitu w asuańskim kamieniołomie w XIII wieku p.n.e.
Podróż tego obelisku do Francji trwała....sześć lat i była pełna dramatycznych
momentów. W pażdzierniku 1836 roku nastąpiło uroczyste odsłonięcie kolumny
w obecności paryżan i ponad 200 tysięcy  przyjezdnych.
W samo południe zagrzmiało 10 strzałów z 350 armat, a jeden z marynarzy
ozdobił obelisk  francuską  flagą.
W 1998 roku czubek monumentu pokryto pozłacanym brązem.


Następny obelisk- prezent od  hojnego egipskiego wicekróla, trafił do Central
Parku w Nowym Jorku.
Wykonany w XV wieku p.n.e. stał  niegdyś przed świątynią boga Ra  w czasach
panowania faraona Totmesa III. Pokrywają go hieroglify oddające cześć bogu Ra
i bogu Atunowi, oraz opisy zwycięskich wojen  prowadzonych przez Totmesa III
i Ramzesa II.
Obelisk waży prawie 200 ton, jego  wysokość to 22 metry.
Na swym obecnym miejscu stanął w 1880 roku, a podczas jego montażu
umieszczono pod nim m.in. Konstytucję USA, Biblię, dzieła W. Szekspira oraz
ówczesny plan Nowego Jorku.


Nie jesteśmy gorsi i też posiadamy swój egipski obelisk . Stoi u nas od niedawna
na dziedzińcu Muzeum Archeologicznego w Poznaniu. Nie jest imponującej
wysokości, waży tylko ok.2 ton, wysoki na 3 m, jest wykonany z szarego granitu.
Do naszego Muzeum trafił w 2002 roku z inicjatywy dyrektora Muzeum Egipskiego
i Zbiorów Papirusów w Berlinie - Dietricha Wildunga.
Obelisk pochodzi z miasta Benha leżącego w Delcie Nilu i był poświęcony
miejscowemu bóstwu, krokodylowi Chenti-cheti.
Na bokach kolumny są wykute imiona trzech faraonów z dynastii XIX: Ramzesa II,
Merenptaha i Seta II, którzy panowali w latach 1279 do 1194 p.n.e.
Obelisk nie jest okazały, ale podobno emituje pozytywną energię, a przebywanie
w jego pobliżu poprawia samopoczucie.
Oczywiście to nie wszystkie obeliski, które można znależć w Europie, ale te są
po prostu najbardziej znane.

Wszystkie zdjęcia pochodzą z  internetu.